Σύνδρομο Καρπιαίου Σωλήνα (ΣΚΣ)
Το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα είναι το συνηθέστερο σύνδρομο παγίδευσης νεύρου. Ακολουθούν η ωλένια νευρίτιδα του αγκώνα και του καρπού (Guyon), και το σύνδρομο ταρσιαίου σωλήνα. Χαρακτηρίζεται από νυχτερινό πόνο στον καρπό και μούδιασμα στα τρία πρώτα δάχτυλα του χεριού και αδυναμία στον δραγμό και στην απαγωγή του αντίχειρα.
Το σύνδρομο διακρίνεται σε χρόνιο και οξύ.
Το οξύ σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα εμφανίζεται σε περιπτώσεις τραυματισμού του καρπού, όπως σε κατάγματα του περιφερικού τμήματος της κερκίδας. Στις περιπτώσεις αυτές, θα πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα για να αποφευχθεί η μόνιμη βλάβη του μέσου νεύρου. Αν η χαλάρωση του κυκλοτερούς νάρθηκα της πηχεοκαρπικής δεν είναι αποτελεσματική τότε χρειάζεται χειρουργική αποσυμπίεση.
Ο καρπιαίος σωλήνας είναι ένα οστεοϊνώδες κανάλι στον παλαμιαία επιφάνεια της άκρας χειρός. Το έδαφος του καναλιού σχηματίζεται από τα οστάρια του καρπού που είναι διατεταγμένα ώστε να σχηματίζουν ένα τόξο. Μέσα σε αυτό, βρίσκονται το μέσο νεύρο και εννέα τένοντες των δακτύλων και του αντίχειρα. Στην οροφή του καναλιού βρίσκεται ο εγκάρσιος σύνδεσμος του καρπού. Είναι από τους ισχυρότερους συνδέσμους του σώματος με πάχος από 5 ως 7 χιλιοστά. Το μέσο νεύρο βρίσκεται ακριβώς από κάτω από τον εγκάρσιο σύνδεσμο και διαχωρίζεται σε Πέντε κλάδους. Έναν παλίνδρομο κινητικό κλάδο για τους μύες του θέναρος, έναν για το κερκιδικό χείλος του δείκτη, έναν για τις αντικριζόμενες επιφάνειες του δείκτη και του μέσου, έναν για τις αντικριζόμενες επιφάνειες του μέσου και του παράμεσου και τέλος έναν κλάδο για την κερκιδική πλευρά του παράμεσου. (φωτό).
Η ιδιαιτερότητα στην ανατομία της περιοχής, έγκειται στο σημείο που διαχωρίζεται ο παλίνδρομος κινητικός κλάδος. Αυτός μπορεί να αποσχίζεται πριν, διαμέσω ή περιφερικά του εγκάρσιου συνδέσμου που είναι και το συχνότερο.
Τι προκαλεί το σύνδρομο του καρπιαίου σωλήνα.
Όπως αναφέραμε και νωρίτερα το σύνδρομο του καρπιαίου σωλήνα είναι ένα σύνδρομο παγίδευσης του μέσου νεύρου. Δηλαδή για κάποιο λόγο το νεύρο εγκλωβίζεται σε κάποιο σημείο της πορείας του. Έτσι δέχεται άμεση ή έμμεση πίεση από γειτονικά στοιχεία.
Κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί αιφνιδίως μετά από ένα κάταγμα στην περιοχή του καρπού, λόγω της παρεκτόπισης των τεμαχίων του σπασμένου οστού. Αντίστοιχα μπορεί να υπάρξει εκτεταμένο οίδημα στους μύες λόγω μιας σύνθλιψης. Τότε μιλάμε για οξύ σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα και πρέπει άμεσα να αποσυμπιέσουμε το νεύρο. Η διάγνωση σε αυτή την περίπτωση βασίζεται σε αμιγώς κλινικά κριτήρια και εμπειρία του γιατρού. Αν η κλειστή ανάταξη δεν έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα τότε πρέπει να παρέμβουμε χαλαρώνοντας τον γύψο ή ακόμα και χειρουργικά, ανοίγοντας τις περιτονίες των μυών ώστε να σώσουμε το νεύρο.
Χρόνιο Σύνδρομο Καρπιαίου Σωλήνα
Στις περισσότερες περιπτώσεις όμως η παγίδευση γίνεται σταδιακά και μιλάμε για χρόνιο σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα. Η αιτία μπορεί να είναι ο πόρος του οστού μετά από ένα κάταγμα, η ύπαρξη ενός γαγγλίου στον σωλήνα, οστεόφυτα από αρθρίτιδα της περιοχής, μια μάζα ή όγκος στους μύες της περιοχής. Η συχνότερη αιτία όμως είναι η διόγκωση των ελύτρων των καμπτήρων που συνοδεύουν το μέσο νεύρο κατά την πορεία του μέσα στον καρπιαίο σωλήνα. Αυτή η διόγκωση μπορεί να είναι αποτέλεσμα φλεγμονής λόγω κόπωσης ή κάποιου αυτοάνοσου ή μεταβολικού νοσήματος όπως ρευματοειδή αρθρίτιδα, ψωριασική ή ουρική αρθρίτιδα. Τέλος ακόμα και ενδοκρινολογικές αιτίες όπως θυρεοειδοπάθεια και ο σακχαρώδης διαβήτης μπορεί να προκαλέσουν οίδημα στους ιστούς της περιοχής, καθώς επηρεάζουν και την μικροκυκλοφορία του νεύρου. Είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι με την πάροδο του χρόνου, οι επαναλαμβανόμενες φλεγμονές οδηγούν σε συμφύσεις του νεύρου με τους γειτονικούς ιστούς. Αυτό έχει αποτέλεσμα να μειώνεται η κινητικότητα του και να γίνεται ακόμα πιο έντονα τα συμπτώματα
Τα συμπτώματα είναι πάντα πιο έντονα την νύχτα λόγω του κιρκαδικού ρυθμού του σώματος. Ένα αδρό κριτήριο για την ανάγκη χειρουργικής επέμβασης είναι όταν τα συμπτώματα ξυπνάνε τον ασθενή την νύχτα.
Οι ενοχλήσεις γίνονται πιο έντονες με την πάροδο του χρόνου. Έτσι να εμποδίζουν καθημερινές δραστηριότητας όπως να ακουμπάμε στο τιμόνι του αυτοκινήτου ή να κρατάμε το τηλέφωνο. Στα προχωρημένα στάδια, παρατηρούμε αδυναμία με συνοδή ατροφία των μυών του θέναρος ενώ υπάρχει μείωση των δεξιοτήτων μας. Αντικείμενα μας πέφτουν από τα χέρια ενώ Δυσκολευόμαστε ακόμα και να πιάσουμε μια βελόνα ή να κουμπώσουμε ένα κουμπί.
Πως γίνεται η διάγνωση του συνδρόμου καρπιαίου σωλήνα
Η διάγνωση του συνδρόμου του καρπιαίου σωλήνα βασίζεται στην λήψη λεπτομερούς ιστορικού του ασθενούς, στην πραγματοποίηση ειδικών κλινικών δοκιμασιών όπως διάκριση δυο σημείων, Tinel και Phanel αλλά κυρίως στο ηλεκτρομυογράφημα και στις ταχύτητες αισθητικής και κινητικής αγωγής του νεύρου. Οι υπόλοιπες εξετάσεις που μπορεί να πραγματοποιηθούν (ακτινογραφία, υπέρηχος, αιματολογικά) σκοπό έχουν να βρουν την μηχανική ή βιολογική αιτία πίεσης του νεύρου.
Επιγραμματικά θα πούμε ότι η κινητική ταχύτητα αγωγής είναι η σημαντικότερη ηλεκτροφυσιολογική εξέταση. Βασίζεται σε τρεις παραμέτρους καταγραφής της αντίδρασης του νεύρου μετά από ένα ηλεκτρικό ερέθισμα.
- Τον περιφερικό λανθάνοντα χρόνο απόκρισης (Distal Latency)
- Το ύψος (Amplitude) του κύματος
- Και την ταχύτητα (Velocity) μεταφοράς του ερεθίσματος.
Γενικότερα φυσιολογική θεωρείται η DL κάτω από 4,5 msec, το ύψος (Amplitude) πάνω από 5 mV, και η ταχύτητα (Conduction velocity) πάνω από 40 m/s.
Αντιμετώπιση
Είναι προφανές ότι η αντιμετώπιση έρχεται από την άρση της πίεσης του νεύρου.
Η διόρθωση των μεταβολικών παραγόντων μπορεί να οδηγήσει σε βελτίωση των συμπτωμάτων.
Αν η χρόνια παγίδευση είναι ήπια, με μέτρια συμπτώματα και επιμηκυμένο περιφερικό λανθάνων χρόνο μέχρι 10%, τότε έχει νόημα να προσπαθήσει κάποιος να το αντιμετωπίσει συντηρητικά.
Αν όμως τα συμπτώματα και τα ευρήματα είναι πιο έντονα και παραμένουν για πάνω από 6 μήνες με ένα χρόνο, καλό είναι να προχωρήσει κάποιος σε χειρουργείο . Άλλες σχετικές ενδείξεις για χειρουργική αντιμετώπιση είναι η διάκριση μεταξύ δύο σημείων που είναι μεγαλύτερη από 6 mm, η μυϊκή ατροφία του θέναρος, και η υπαισθησία του χεριού σε κατανομή του μέσου νεύρου.
Χειρουργική Αντιμετώπιση – Νευρόλυση
Η ανοικτή χειρουργική αντιμετώπιση συνίσταται στην διάνοιξη του εγκάρσιου συνδέσμου του καρπού. Η διατομή του εγκάρσιου συνδέσμου, αποσυμπιέζει τα στοιχεία που βρίσκονται μέσα στον καρπιαίο σωλήνα και δίνει χώρο στο μέσο νεύρο.
Η επέμβαση γίνεται με γενική, περιοχική ή συνηθέστερα τοπική αναισθησία στην περιοχή του κεντρικού τμήματος της παλάμης.
Πραγματοποιούμε μια επιμήκη τομή μήκους περίπου τριών cm μέχρι την γραμμή του Kaplan. Στην συνέχεια εμβαθύνουμε σταδιακά μέχρι να βρούμε τον εγκάρσιο σύνδεσμο τον οποίο και διανοίγουμε με επιμήκη τομή. Τέλος πραγματοποιούμε νευρόλυση του μέσου νεύρου.
Η αποθεραπεία είναι σύντομή. Περίπου 90% των ασθενών παρουσιάζει βελτίωση των συμπτωμάτων κυρίως του πόνου και των αιμωδιών μέσα σε λίγα 24ωρα. Η χρήση νάρθηκα δεν είναι απαραίτητη. Αρκεί μια αφράτη επίδεση με βαμβακοειδή επίδεσμο και ανάρτηση του άκρου μέχρι να αρχίσει η επούλωση των εν τω βάθει στρωμάτων ώστε να αποφευχθεί η χαλαρότητα των καμπτήρων τενόντων.
Για οποιαδήποτε απορία σχετικά με την αντιμετώπιση του συνδρόμου καρπιαίου σωλήνα, επικοινωνήστε με τον έμπειρο κι εξειδικευμένο Ορθοπαιδικό Χειρουργό Ελευθέριο Ζαμπάκο. Θα σας κατευθύνει και θα σας προτείνει την κατάλληλη λύση στο πρόβλημα σας
Ο εξειδικευμένος Ορθοπαιδικός Χειρουργός Ελευθέριος Ζαμπάκος διαθέτει μεγάλη εμπειρία στην Ελάχιστα Επεμβατική Τεχνική. Είναι Διευθυντής του Τμήματος Ελάχιστα Επεμβατικής Χειρουργικής Κάτω Άκρων στην Ευρωκλινική Αθηνών και Μέλος της Γαλλικής και Ευρωπαϊκής εταιρείας Άκρου Ποδός και Ποδοκνημικής. Τέλος, είναι μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Αρθροσκόπησης Χειρουργικής Γόνατος & Αθλητικών Κακώσεων.