Τι είναι ο μηνίσκος;
Η άρθρωση του γόνατος είναι η μεγαλύτερη άρθρωση του σώματος. Περιλαμβάνει το μηριαίο οστό, την κνήμη και την επιγονατίδα. Τα οστά συνδέονται μεταξύ τους μέσω συνδέσμων που επιτρέπουν την κάμψη, την έκταση , την ολίσθηση και την έσω και έξω στροφή του γόνατος. Ανάμεσα στον μηρό και την κνήμη, βρίσκουμε και τους μηνίσκους. Οι μηνίσκοι, ο έσω και έξω, αγκαλιάζουν τους κονδύλους του μηριαίου. Έτσι αυξάνουν την επιφάνεια επαφής ανάμεσα στον μηρό και την κνήμη.
Λόγω της πολυπλοκότητας της, αλλά και λόγω των επαγγελματικών και κοινωνικών μας συνηθειών, το γόνατο, είναι η άρθρωση που τραυματίζεται συχνότερα στο ανθρώπινο σώμα. Ο τραυματισμός μπορεί να αφορά τον μηνίσκο του συνδέσμους, τα οστά, ή τον χόνδρο.
Ρήξη μηνίσκουΟ πιο συχνός τραυματισμός του γόνατος αποτελεί η βλάβη ή ρήξη του μηνίσκου. Η ρήξη του μηνίσκου αποτελεί το 50% των τραυματισμών του γόνατος που απαιτούν χειρουργείο. Ο έσω μηνίσκος είναι μακράν αυτός που τραυματίζεται συχνότερα. Παρουσιάζεται κυρίως σε αθλητές και δει στου άνδρες. Το πόσο σημαντικός είναι ο μηνίσκος χρειάστηκε χρόνια για να γίνει αντιληπτό. Στην αρχή η ολική αφαίρεση του μηνίσκου ήταν κοινή πρακτική, μέχρι που διαπιστώθηκε το αυξημένο ποσοστό αρθρίτιδας στους χειρουργημένους ασθενείς. Σήμερα, στην αφαίρεση του μηνίσκου, επικρατεί η λογική του όσο λιγότερο τόσο καλύτερα.
Ταξινόμηση της ρήξης μηνίσκου
Η ταξινόμηση της ρήξης βασίζεται στην εμφάνιση και στον προσανατολισμό της βλάβης. Η ρήξη μηνίσκου μπορεί να είναι μικρή, μερική ή πλήρης. Επίσης διακρίνεται σε κάθετη επιμήκη, λοξή και ακτινωτή καθώς και οριζόντια ή σύνθετη. Η ρήξη/κάκωση μπορεί να προκληθεί από απότομη στροφή του ποδιού ή κάποιο τραυματισμό, ακόμα και ως αποτέλεσμα μεγάλης καταπόνησης. Βασικό σύμπτωμα αποτελεί ο διαπεραστικός πόνος και μερικές φορές το «κλείδωμα – Block” του γόνατος. Ενδέχεται να εμφανιστεί και οίδημα μετά από ορισμένες ώρες.
Οι ασθενείς με ρήξη μηνίσκου διακρίνονται σε δύο ομάδες. Η πρώτη ομάδα περιλαμβάνει νεότερους ασθενείς, που υπέστησαν τραυματισμό κατά την διάρκεια μιας αθλητικής δραστηριότητας και έχουν έντονο πόνο στην έσω αρθρική γραμμή. Αυτοί οι ασθενείς συνήθως χρειάζονται χειρουργική αντιμετώπιση με συρραφή.
Η δεύτερη ομάδα ασθενών, περιλαμβάνει πιο ηλικιωμένους ασθενείς, γύρω στα 50, στους οποίους η έναρξη των συμπτωμάτων είναι πιο ήπια και δεν παρουσιάζουν τόσα μηχανικά προβλήματα. Οι ασθενείς αυτοί, έχουν συνήθως εκφυλιστική ρήξη η οποία δεν επισκευάζεται και θέλει συνήθως μερική μηνισκεκτομή.
Ανατομία και αιμάτωση του μηνίσκου
Το γόνατο έχει δύο μηνίσκους. Τον έξω και τον έσω. Οι μηνίσκοι είναι ινοχώνδρινες σφήνες που έχουν σχήμα ημισεληνοειδές. Και οι δύο μαζί σχηματίζουν με την περιφέρειά τους ένα νοητό δακτύλιο, ο οποίος μοιράζεται το βάρος με τον χόνδρο της αρθρικής επιφάνειας κατά την φόρτιση και την κίνηση του γόνατος. Η μετατόπιση των μηνίσκων δεν είναι η ομότιμη. Ο έσω μηνίσκος μετακινείται για λίγα χιλιοστά ενώ ο έξω μπορεί να μετατοπιστεί ακόμα και 1 εκατοστό κατά την κάμψη του γόνατος. Αν διαρραγεί ο δακτύλιος που σχηματίζουν οι μηνίσκοι, τότε κατά την φόρτιση, οι μηνίσκοι απομακρύνονται από τις αρθρικές επιφάνειες και αυτές δέχονται περισσότερο φορτίο και επομένως φθορά.
Αγγείωση του μηνίσκου
Το μεγαλύτερο μέρος της μάζας των μηνίσκων είναι ανάγγειο. Η αιμάτωση τους γίνεται από την περιφέρεια και όσο πηγαίνουμε προς το κέντρο ο μηνίσκος βασίζεται στην όμωση και στην συμπίεση για να τραφεί από το αρθρικό υγρό. Με βάση την αιμάτωση λοιπόν ο μηνίσκος χωρίζεται σε τρεις ζώνες: την Κόκκινή – Κόκκινη, την Κόκκινη – Λευκή και την Λευκή – Λευκή. Η κόκκινη αιματώνεται από την περιφέρεια, η κόκκινη – λευκή έχει φτωχή αιμάτωση στην περιφέρεια αλλά όχι στο κέντρο και η λευκή δεν έχει αιμάτωση καθόλου. Επιπλέον η αιμάτωση μειώνεται σημαντικά μετά την ηλικία των 40 ετών. Το θέμα της αιμάτωσης είναι σημαντικό για την επούλωση του τραυματισμένου μηνίσκου. Οι ρήξεις στην κόκκινη ζώνη έχουν αρκετές πιθανότητες να επουλωθούν αν επισκευαστούν.
Διάγνωση και αντιμετώπιση
Κατά την κλινική εξέταση ελέγχουμε για την ύπαρξη υγρού στην άρθρωση, την συνδεσμική σταθερότητα, το εύρος κίνησης και την ύπαρξη ευαισθησίας κατά μήκος της αρθρικής γραμμής. Η λήψη ενός λεπτομερούς ιστορικού, βοηθά στο να κατανοήσουμε τον μηχανισμό της κάκωσης και τον τύπο της ρήξης. Η ρήξη του μηνίσκου, είναι συνήθως προϊόν τραυματισμού. Δεν απαιτείται όμως πολύ σοβαρός τραυματισμός για να γίνει η ζημιά. Ξαφνική περιστροφή πάνω στο μισολυγισμένο γόνατο, η ένα βαθύ κάθισμα, μερικές φορές είναι αρκετό για να σπάσει ένας αφυδατωμένος μηνίσκος.
Τα κυριότερα συμπτώματα της ρήξης μηνίσκου είναι τα εξής:
- Ιστορικό με ξαφνικό, οξύ πόνο στην αρθρική γραμμή, στο έσω ή σπανιότερα στο έξω διαμέρισμα.
- Παρουσία υγρού στο γόνατο η οποία αναπτύσσεται σταδιακά σε ώρες. Εξαίρεση αποτελεί η περιφερική ρήξη του μηνίσκου ή η ρήξη χιαστού, όπου τότε το γόνατο πρήζεται μέσα σε λεπτά και τότε μιλάμε για αίμαρθρο.
- Αίσθημα αστάθειας του γόνατος. Οι ασθενείς λένε: “Το γόνατο μου φεύγει όταν αλλάζω κατεύθυνση αλλά ειδικά στις σκάλες”.
- Block γόνατος. Το οποίο μπορεί να είναι αντικειμενικό, δηλαδή όντως να υπάρχει αναδίπλωση του μηνίσκου που εμποδίζει την πλήρη έκταση. Τις περισσότερες φορές όμως είναι υποκειμενικό και οφείλεται στο ύγραρθρο, ή στον φόβο και τον μυϊκό σπασμό.
- Κατά την ψηλάφηση της αρθρικής γραμμής αναπαράγεται ο πόνος.
- Αδυναμία παθητικής πλήρους έκτασης ή κάμψης του γόνατος.
Μετά την κλινική εξέταση το πιθανότερο είναι να ζητηθεί μια απεικονιστική εξέταση, ώστε να εκτιμηθεί αντικειμενικά η βλάβη του μηνίσκου και γενικότερα του γόνατος. Η εξέταση επιλογής για την ρήξη μηνίσκου είναι η Μαγνητική Τομογραφία Γόνατος σε τρία επίπεδα.Μαγνητική Τομογραφία σε 3 επίπεδα
Η εξέταση καλό είναι να γίνεται σε μαγνητικό τομογράφο 1,5 Tesla ή μεγαλύτερο και σε τομές μικρότερες ή ίσες των 3mm.
Αν δεν υπάρχει αντικειμενικό block στο γόνατο, καλό είναι για ένα διάστημα να προσπαθήσουμε με φυσικοθεραπείες και ασκήσεις ενδυνάμωσης να δούμε αν θα υποχωρήσουν τα συμπτώματα. Σε διαφορετική περίπτωση, λύση θα δώσει η αρθροσκόπηση. Ένα ελάχιστα επεμβατικό χειρουργείο που μπορεί να επιβεβαιώσει την διάγνωση της ρήξης και να την διορθώσει ταυτόχρονα.
Για οποιαδήποτε απορία σχετικά με την ρήξη μηνίσκου ή την αρθροσκόπηση, επικοινωνήστε με τον έμπειρο κι εξειδικευμένο Ορθοπαιδικό Χειρουργό Ελευθέριο Ζαμπάκο, για να σας κατευθύνει και να σας προτείνει την κατάλληλη λύση στο πρόβλημα σας
Ο εξειδικευμένος Ορθοπαιδικός Χειρουργός Ελευθέριος Ζαμπάκος διαθέτει μεγάλη εμπειρία στην Ελάχιστα Επεμβατική Τεχνική. Είναι Διευθυντής του Τμήματος Ελάχιστα Επεμβατικής Χειρουργικής Κάτω Άκρων στην Ευρωκλινική Αθηνών και Μέλος της Γαλλικής και Ευρωπαϊκής εταιρείας Άκρου Ποδός και Ποδοκνημικής. Τέλος, είναι μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Αρθροσκόπησης Χειρουργικής Γόνατος & Αθλητικών Κακώσεων.
Ο πλήρως καταρτισμένος γιατρός βρίσκεται στη διάθεση σας για να σας συμβουλεύσει και να σας προτείνει το πιο αποτελεσματικό πλάνο θεραπείας για την περίπτωσή σας.
Ρήξη μηνίσκου
Μετά την κλινική εξέταση το πιθανότερο είναι να ζητηθεί μια απεικονιστική εξέταση, ώστε να εκτιμηθεί αντικειμενικά η βλάβη του μηνίσκου και γενικότερα του γόνατος. Η εξέταση επιλογής για την ρήξη μηνίσκου είναι η Μαγνητική Τομογραφία Γόνατος σε τρία επίπεδα.