Ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος είναι ένας από τους συνδέσμους του γόνατος που τραυματίζονται συχνότερα. Η αύξηση των ανθρώπων που συμμετέχουν ερασιτεχνικά ή επαγγελματικά σε αθλητικές δραστηριότητες έχει ανεβάσει κατακόρυφα και την συχνότητα τραυματισμού του προσθίου χιαστού.
Μόνο το 30% των κακώσεων – ρήξεων του προσθίου χιαστού, προέρχονται από σύγκρουση με άλλο άτομο ή αντικείμενο. Το υπόλοιπο 70% οφείλεται σε απότομη επιβράδυνση του σώματος, σε συνδυασμό με στροφή ή μετατόπιση προς το πλάι.
Από τις ρήξεις του προσθίου χιαστού, οι μισές συνοδεύονται από ρήξη ή κάκωση του μηνίσκου, ενώ το 30% των ασθενών παρουσιάζει συνοδή κάκωση του αρθρικού χόνδρου, των πλαγίων συνδέσμων ή συνδυασμό αυτών.
Διάγνωση
Η διάγνωση γίνεται από τον ορθοπεδικό με ειδικές κλινικές δοκιμασίες που ελέγχουν την σταθερότητα του γόνατος, καθώς και τις πιθανές συνοδές κακώσεις. Η κλινική διάγνωση συχνά ακολουθείται από Μαγνητική Τομογραφία, η οποία επιβεβαιώνει τα ευρήματα και μας βοηθά να επιλέξουμε τον τρόπο αντιμετώπισης της κάκωσης.
Κατά τη ρήξη του προσθίου χιαστού ο ασθενής ακούει συχνά έναν κρότο σαν να ανοίγει σαμπάνια.. Αμέσως μετά, το γόνατο πρήζεται και γίνεται πολύ επώδυνο. Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα περιορίζεται η κινητικότητα του γόνατος, ενώ από το δεύτερο 24ωρο αρχίζει να ατροφεί και ο τετρακέφαλος.Πρέπει να χειρουργηθεί η ρήξη του Πρόσθιου Χιαστού Συνδέσμου;
Η απόφαση έχει να κάνει με τον βαθμό που δραστηριοποιείται ο ασθενής, την βαρύτητα της κάκωσης καθώς και με την αστάθεια του γόνατος. Η μερική ρήξη του προσθίου χιαστού έχει συχνά καλή πρόγνωση μετά από συντηρητική αντιμετώπιση 2 ή 3 μηνών.
Η πλήρης ρήξη του ΠΧΣ, συνήθως απαιτεί χειρουργική αντιμετώπιση. Οι πάσχοντες δεν μπορούν να συμμετέχουν σε δραστηριότητες πουαπαιτούν στροφές και απότομο σταμάτημα και ξεκίνημα. Σημαντική είναι η διαπίστωση ότι το 90% των ασθενών με χρόνιο πρόβλημα στον πρόσθιο χιαστό, παρουσιάζουν και βλάβη στο μηνίσκο μέσα σε 10 χρόνια από την ρήξη. Αντίστοιχα, το 70% των ασθενών θα παρουσιάσουν βλάβες και στον αρθρικό χόνδρο.
Η ηλικία δεν αποτελεί ένδειξη στην αποκατάσταση του προσθίου χιαστού. Κριτήριο είναι η σταθερότητα του γόνατος, η ύπαρξη συνοδών κακώσεων και οι απαιτήσεις του ασθενούς από το γόνατό του.Πότε γίνεται η συνδεσμοπλαστική;
Ιδανικά, η ρήξη του προσθίου χιαστού πρέπει να αντιμετωπίζεται όταν το γόνατο δεν είναι πλέον πρησμένο και έχει πλήρη κάμψη και έκταση. Συνήθως περίπου 3 εβδομάδες μετά τον τραυματισμό.
Επιλογές στην αποκατάσταση του προσθίου χιαστού
Σαν αυτομόσχευμα στην αποκατάσταση του προσθίου χιαστού χρησιμοποιούμε:- Αυτομόσχευμα από Επιγονατιδικό τένοντα
- Αυτομόσχευμα από Ισχνό και Ημιτενοντώδη (οπίσθιοι μηριαίοι)
Ποιά τεχνική ακολουθούμε
Εκτός και αν υπάρχουν άλλοι λόγοι προτιμούμε την χρήση οπίσθιων μηριαίων.
Οι οπίσθιοι μηριαίοι έχουν το πλεονέκτημα ότι:- Έχουν μικρότερα ποσοστά επιγονατιδικού πόνου
- Χρειάζονται μικρότερες τομές
- Ο ασθενής έχει ταχύτερη αποκατάσταση
- Δεν υπάρχει πόνος κατά το γονάτισμα ούτε κίνδυνος κατάγματος της επιγονατίδας
Πριν το χειρουργείο
Ενημερώστε με για τυχόν αλλεργίες ή φάρμακα που παίρνετε.
Συνήθως την παραμονή ή το πρωί της επέμβασης θα κάνετε κάποιες αιματολογικές εξετάσεις, ένα ηλεκτροκαρδιογράφημα και μια ακτινογραφίαθώρακος, στα πλαίσια του προεγχειρητικού ελέγχου.Βγαίνοντας από το χειρουργείο
H επέμβαση διαρκεί συνήθως από μιάμιση ως δύο ώρες και στην συνέχεια πάτε στο δωμάτιό σας όπου και παραμένετε μέχρι το απόγευμα. Στο πόδι τοποθετείται μια συσκευή παγοθεραπείας, η οποία θα πρέπει να ανανεώνεται. Σημαντικό είναι να αρχίσετε από την πρώτη στιγμή το πρόγραμμα ασκήσεων που θα σας υποδείξουμε, καθώς αυτό μειώνει τον μετεγχειρητικό πόνο και προστατεύει από θρομβώσεις.
Προσοχή: Μην βάζετε μαξιλάρι κάτω από το γόνατο καθώς αυτό θα μειώσει την έκταση του ποδιού.
Δεν είναι απαραίτητο να μείνετε μέσα στο νοσοκομείο. Κάποιος δικός σας μπορεί να σας πάει σπίτι το απόγευμα, αφού μιλήσουμε πρώτα.
Φεύγοντας θα φοράτε έναν κηδεμόνα για 5 ως 6 εβδομάδες για να προστατεύετε το μόσχευμα.Στο σπίτι
Αρχικά η βάδιση γίνεται με δύο βακτηρίες μασχάλης (πατερίτσες), με φόρτιση του χειρουργημένου άκρου.
Όταν ανεβαίνουμε σκαλιά βάζουμε πρώτα το μη χειρουργημένο πόδι, ενώ κατεβαίνουμε βάζοντας πρώτα το χειρουργημένο, φροντίζοντας αυτό να είναι τεντωμένο στο γόνατο.
Τις πατερίτσες τις αφήνετε μετά από συνεννόηση μαζί μου, συνήθως μετά από την δεύτερη εβδομάδα.
Κάθε δύο ώρες τοποθετούμε παγοκύστη για 20 λεπτά ώστε να μειωθεί το πρήξιμο.
Η γάζα πρέπει να παραμένει στεγνή και καθαρή. Αν βραχεί βγάλτε την, σκουπίστε τα τραύματα και αφήστε τα ανοικτά.Φάρμακα
Προληπτικά, μπορεί να χρειαστεί να πάρετε αντιβιοτικά και αντιθρομβωτικά για λίγες μέρες.
Φυσικοθεραπεία
Η φυσικοθεραπεία είναι απαραίτητη από την πρώτη κιόλας στιγμή, ώστε το πόδι να αποκτήσει πάλι το πλήρες εύρος κίνησής του, αλλά και για να ανακτήσει την δύναμη που έχασε κατά το διάστημα που ήταν τραυματισμένο και υπολειτουργούσε. Για τον σκοπό αυτό θα σας δοθεί ένα πλήρες πρόγραμμα φυσικοθεραπείας το οποίο μπορείτε να ακολουθήσετε με την καθοδήγηση ενός φυσικοθεραπευτή. Τον κηδεμόνα θα τον αφαιρείτε κατά την διάρκεια των ασκήσεων αλλά θα τον φοράτε στο περπάτημα και την νύχτα.
Τι να περιμένετε από την αποκατάσταση της ρήξης του προσθίου χιαστού;
Μετά το χειρουργείο θα χρειαστεί ένα διάστημα αποθεραπείας κατά το οποίο θα πρέπει να δοθεί έμφαση στην μυϊκή ενδυνάμωση του γόνατος, χωρίς αυτό να αποβαίνει εις βάρος της ενσωμάτωσης του μοσχεύματος. Το πιο κρίσιμο χρονικό διάστημα είναι μεταξύ της 6ης και 9ης εβδομάδας. Λογικά μπορείτε να επιστρέψετε στις περισσότερες από τις προηγούμενες δραστηριότητες σας σε 3 με 6 μήνες. Αν η εργασία σας είναι βαριά όπως σε οικοδομές, τότε πιθανόν να χρειαστείτε λίγο περισσότερο χρόνο
Η απόφαση έχει να κάνει με τον βαθμό που δραστηριοποιείται ο ασθενής, την βαρύτητα της κάκωσης καθώς και με την αστάθεια του γόνατος. Η μερική ρήξη του προσθίου χιαστού έχει συχνά καλή πρόγνωση μετά από συντηρητική αντιμετώπιση 2 ή 3 μηνών.
Μετά το χειρουργείο θα χρειαστεί ένα διάστημα αποθεραπείας κατά το οποίο θα πρέπει να δοθεί έμφαση στην μυϊκή ενδυνάμωση του γόνατος, χωρίς αυτό να αποβαίνει εις βάρος της ενσωμάτωσης του μοσχεύματος. Το πιο κρίσιμο χρονικό διάστημα είναι μεταξύ της 6ης και 9ης εβδομάδας. Λογικά μπορείτε να επιστρέψετε στις περισσότερες από τις προηγούμενες δραστηριότητες σας σε 3 με 6 μήνες. Αν η εργασία σας είναι βαριά όπως σε οικοδομές, τότε πιθανόν να χρειαστείτε λίγο περισσότερο χρόνο